XVII.

გავიხსენოთ არსენი და ეფრემი. გრიგოლის მოწაფეები და აღზრდილები. დიდი ეფრემი აწყურის საყდრის ეპისკოპოსი გახდა. არსენი ქართლის კათალიკოსი. და იყო მათ შორის სიყვარული ერთად აღზრდის გამო.

ქართლის ეპისკოპოსები გამწყრალნი იყვნენ არსენის მამა მირიანზე, რადგან მან მათთან შეუთანხმებლად დაადგინა კათალიკოსად თავისი ძე. ის ყველა ეპისკოპოსთან არ იყო შეთანხმებული.

გურამ მამფალი (საპატიო წოდება) ნაწყენი იყო მირიანზე და სწრაფად ბრძანა ეპისკოპოსების და მეუდაბნოე მამების შეკრება.

ყველანი ჯავახეთში შეიკრიბნენ, მაგრამ გრიგოლი არ იყო. გულით ელოდნენ მას არსენის მომხრეები.

მათ ცადეს არსენიც დაცვა, მაგრამ უგრიგოლოდ შედეგს ვერ მიაღწიეს. მაშინ ერუშეთის ეპისკოპოსმა თქვა

- როცა უდაბნოს ვარსკვლავი (გრიგოლი) მოვა, მაშინ მოგვარდება საქმეო.

ამ დროს შემოვიდა გრიგოლი და მამებს მოეჩვენათ, თითქოს გრიგოლის ტანსაცმელი ბრწყინავდა, ხოლო ბერის ქუდი (კუნკული) გვირგვინივით ედგა.

როცა მისი გამორჩეულობა დაინახეს, სიხარულით მიეგებნენ და მის ნათქვამს გაუგონეს.

გრიგოლმა ჩუმად უთხრა ეფრემს:

- შვილო, ეპისკოპოსობას გაფიცებ, ნუ უშლი შენს ძმა არსენს.

(ეფრემი არსენის მოწინააღმდეგეებში იყო)

- ეპისკოპოსებს ვერ შევეწინააღმდეგები, ჩემ მდგომარეობაშიც შედი. არსენს არ ვაღიარებ ჩემს მოძღვრად. მეც არ ვარ მისი ქვეშევრდომი.

მაშინ გრიგოლმა წყრომით უთხრა:

- თუ ამას იზამ, ეფრემ, მე უვარმყობ ამით. შენი მოძღვარი აღარ ვიქნები.

ამაზე ეფრემი ატირდა და თქვა:

- სასტიკად მითხარით ეს სიტყვები, ისინი მახვილზე უფრო მჭრელია. შენი ნება იყოს...

- ეფრემ,სანატრელო.შეისმენს უფალი რასაწ წრპელი გონებით და უმანკო გულით თხოვ. შენ ხომ ხვდები, რომ არსენის კათალიკოსობა ღვთის ნებით მოხდა, უბრალოდ მამამისის აჩქარებამ საყვედრებელი გახადა.

ამის შემდეგ გუარამმა ბრძანა ყველას შეკრება და თქვა:

- წმინდა მამებო,თქვენ იცით, რომ სასულიერო კანონმდებლობის მიხედვით, არ შეიძლება ეპისკოპოსის და კათალიკოსის ძალით დასმა.

ამ საუბარში კიდევ ბევრი აუგი თქვა და ელოდა პასუხს გრიგოლისგან და ეფრემისგან, რომლებსაც ყველა მისჩერებოდა.

ისინი ერთხანს დუმდნენ.

ეპისკოპოსებმა თქვეს:

- ეფრემ, თქვი რამე საჭირო.

- ვერ გავბედავ ლაპარაკს, სადაც მამა გრიგოლია.

გუარამმა მაშინ გრიგოლს უთხრა:

- მამაო, ყველა შენს ჭეშმარიტ სიტყვას ელის, შენ ყველაზე განსწავლული და სათნო ხარ ჩვენს შორის.

- ქრისტეს ჭეშმაროტმა სამწყსომ ისმინეთ ჩემი გლახაკი მოხუცებულის სიტყვები:არსენი ღვთის ნებით არის კათალიკოსი და ყველა მის მლანძღველს მონანიება მართებს. თორემ შერცხვენილნი იქნებიან ამქვეყნადაც და სამარადისო სასუფეველშიც.

...

მაშინ შეძრწუნდა ხელმწიფე, რადგან ის თავმდაბალი და ღვთისმოშიში იყო. თავმდაბლობამ სძლია, დაუვარდა გრიგოლს მუხლებზე და უთხრა:

- წმინდაო, შემინდვე, მაპატიე... რადგან მე შენ დაგაბრკოლეო.

- ქრისტემ შეგინდოს ცოდვებიო.

მაშინ ახარეს არსენს ახალი ამბავი, რადგან ის არ იყო კრებაზე.

- შენმა მოძღვარმა გრიგოლმა დაამტკივა შენი კათალიკოსობა.

არსენი სიხარულით სწირავდა მადლობას ღმერთს.

ეფრემ ეპისკოპისმა, გრიგოლის მოწოდებით, პირველმა განაახლა ძმური სიყვარული და პირველი ეახლა საბას. ასე მოკლე ხანში დაწყნარდა ეს ძნელად დასაშოშმინებელი შფოთი.

ეფრემი და არსენი ერთად წავიდნენ გრიგოლის სანახავად.